कैलाश मानसरोवर तीर्थयात्रामा निस्किएका करिब ३,००० विदेशी पर्यटक हाल काठमाडौंमै अलपत्र परेका छन्। चीन दूतावासबाट आवश्यक भिसा प्रमाणीकरणमा ढिलाइ हुँदा उनीहरू लामो समयदेखि होटलमा पर्खन बाध्य भएका हुन्।
नेपाली टुर अपरेटरहरूले भिसा प्रक्रिया पहिले ३ दिनमा सकिने भए पनि अहिले १० दिनभन्दा बढी लाग्ने र अझै पनि भिसा नपाउने सम्भावना रहँदा पर्यटकहरू समस्यामा परेको गुनासो गरेका छन्।
ओझा हॉलिडेज टुर्स एण्ड ट्रेक्सका प्रबन्ध निर्देशक रमेश ओझाले अहिलेको नयाँ भिसा नीतिले पर्यटन व्यवसायमै असर परेको बताएका छन्। हाल मानसरोवर जाने सिजन चलिरहेको छ।
यात्रा झनै कठिन बनेको छ, किनभने रसुवामा आएको बाढीका कारण केरुङ हुँदै जाने बाटो बन्द छ। अधिकांश भारतीय यात्री यही बाटो प्रयोग गर्थे। अबको विकल्प भनेको सिमीकोट (हुम्ला) र ल्हासा हुँदै हवाई मार्ग प्रयोग गर्नु हो, जुन खर्चिलो विकल्प हो।
कैलाश मानसरोवरको यात्राका लागि चर्चित टुर अपरेटरहरूमा ओझा हॉलिडेज, ऋचा ट्राभल्स एण्ड टुर्स, इको ट्रेक, हेरिटेज टुर्स एण्ड ट्राभल्स, सन्नी ट्राभल्स, ट्रेकर सोसाइटीलगायत आधा दर्जनभन्दा बढी कम्पनीहरू छन्।
भारतको मुम्बईबाट आएका ‘लेजर पोर्ट’का सञ्चालक नमराज जोशीले आफ्नो ३९ जनाको समूहसहित १० दिनदेखि भिसा पर्खनुपर्दा हैरानी भएको बताएका छन्।
यो विषय साउन २१ गते बसेको प्रतिनिधिसभा अन्तर्गतको अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध तथा पर्यटन समितिको बैठकमा समेत उठाइएको थियो। सो अवसरमा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री वद्रीप्रसाद पाण्डेले परराष्ट्र मन्त्रालयमार्फत चिनियाँ दूतावाससँग समन्वय गरी प्रक्रिया सहज बनाउने प्रतिबद्धता जनाएका थिए।
पर्यटन व्यवसायीहरूका अनुसार तिब्बतस्थित मानसरोवर जान नेपाल हुँदै यात्रा गर्ने पर्यटकको संख्या कुल तीर्थयात्रीको २० प्रतिशत जति छ।
‘हामी टुर प्याकेजको आम्दानीभन्दा धेरै खर्च पर्यटकको लामो बसाइमा भइरहेको छ,’ सोहम जर्नीज प्रा.लि.का निर्देशक सुर्य पाठकले गुनासो गरे। उनले २०१९ मा ४,००० यात्रु पठाएको कम्पनीले यस वर्ष १,००० पनि पठाउन नसक्ने बताएका छन्।
वैशाखदेखि असोजसम्मको पाँच महिनालाई मानसरोवर यात्रा सिजन मानिन्छ। कैलाश टुर अपरेटर संघअनुसार वार्षिक २५,००० पर्यटक नेपाल हुँदै कैलाश जान्छन्।
भारतीय नागरिकको लागि यात्रा खर्च करिब ₹२.५ देखि ₹३ लाख र अनिवासी भारतीयका लागि न्यूनतम ₹१० लाख पर्न आउने बताइएको छ। अमेरिका, बेलायत, क्यानडा, अष्ट्रेलियाजस्ता देशमा बसोबास गर्ने एनआरआईहरू नेपाललाई ट्रान्जिटको रूपमा प्रयोग गर्छन्।
